Hỏi: Vợ chồng tôi có một người con gái nhưng chẳng may do tai nạn mà qua đời đột ngột, con gái chúng tôi vẫn chưa kết hôn nên cũng không có con. Con chúng tôi sở hữu 1 căn nhà ba tầng, 1 chiếc xe ô tô. Trước ngày con gái mất nó có dặn với bố mẹ là để tiền tiết kiệm trong ngân hàng CitiBank.Com chúng tôi chết mà không để lại di chúc. Chúng tôi muốn hỏi là tài sản đó chúng tôi phải làm gì để nhận được có cần phải ra công an hay lên tòa gì không, thủ tục có khó khăn không?
Trả lời:
Chào bạn! Dựa trên thông tin mà bạn cung cấp, Luật Nghiệp Thành xin tư vấn như sau.
Thứ nhất, về di sản của con gái bạn để lại sau khi chết. Để phòng tránh rủi ro và cũng như đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của những người có mối quan hệ thân thích gần gũi với người có di sản nhưng sau khi chết không để lại di chúc, thì pháp luật có quy định hưởng thừa kế theo pháp luật. Trong tình huống này bố mẹ ruột (vợ chồng bạn) được hưởng phần di sản do con mình để lại, vì thuộc hàng thừa kế thứ nhất.[1]
Thứ hai, vợ chồng bạn tiến hành thỏa thuận phân chia di sản thừa kế. Vì con bạn không có chồng cũng như con nên vợ chồng bạn là hai người duy nhất được hưởng thừa kế. Bạn lập một bản phân chia di sản thừa kế, nội dung có thể phân chia ai được hưởng phần tài sản nào hoặc ủy quyền cho một người đứng tên toàn bộ di sản thừa kế. Sau đó thực hiện thủ tục công chứng Bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế để hưởng phần di sản.
Thứ ba, để trình tự thủ tục nhận di phần di sản đơn giản và giảm thiểu chi phí lẫn tiết kiệm thời gian, bạn có thể tham khảo trình tự thủ tục công chứng dưới đây để hưởng phần di sản.
Thủ tục này được hiểu là thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Mục đích chính của thủ tục này là nhằm chuyển giao quyền sở hữu tài sản cho người chết sang người thừa kế có hai loại (thủ tục khai nhận và phân chia di sản). Vợ chồng bạn, có thể đại diện một trong hai để thực hiện thủ tục này.
1.Chuẩn bị hồ sơ công chứng
Thành phần chính hồ sơ, bao gồm toàn bộ các giấy tờ liên quan đến tài sản người chết và nhân thân của người đó “người được thừa kế”. Trước tiên, bạn cần chuẩn bị 1 bộ hồ sơ, gồm các giấy tờ sau đây, cụ thể:
- Giấy chứng tử;
- Biên bản thỏa thuận phân chia di sản (nội dung nên xác định rõ ai sẽ là người trực tiếp đi thực hiện các thủ tục nhận di sản). Thường thì bên công chứng sẽ soạn văn bản này và đưa bạn đọc lại;
- Phiếu yêu cầu công chứng (theo mẫu);
- Ngoài ra bạn cần xuất trình giấy tờ chứng minh có quan hệ với người để lại di sản: Sổ hộ khẩu; Giấy tờ tùy thân CMND/CCCD, giấy khai sinh của con bạn. Bạn lưu ý, các giấy tờ tùy thân CMND/CCCD phải còn thời hạn sử dụng theo quy định pháp luật;
- Bản chính Giấy chứng nhận QSDĐ của ngôi nhà 3 lầu;
- Bản chính Giấy đăng ký xe, cavet xe (xe SH);
- Bạn nên ra ngân hàng nơi con bạn mở tài khoản để xin sao kê tài khoản ngân hàng để biết được tổng số tiền mà con bạn đang sở hữu. Bạn nộp bản chính sổ tiết kiệm cùng với sao kê của ngân hàng để công chứng viên xác nhận.
Sau khi hồ sơ đã đầy đủ và hợp lệ, cơ quan công chứng sẽ tiến hành niêm yết tại trụ sở UBND xã, phường, tức nơi có đất và tài sản gắn liền với đất của con bạn, niêm yết tại đây vì cơ quan này có thẩm quyền và trách nhiệm niêm yết và bảo quản niêm yết. Trong thời gian 15 ngày, nếu thấy văn bản thỏa thuận di sản hoặc có vấn đề khác phát sinh liên quan đến di sản, nhân thân, bạn có thể liên hệ văn phòng công chứng để yêu cầu bổ sung giấy tờ. Sau thời hạn này, nếu không có bổ sung, khiếu nại, tố cáo thì văn bản thỏa thuận phân chia di sản sẽ được văn phòng công chứng chứng nhận.[2]
2. Nhận di sản
Khi đã hoàn thành hai bước trên bạn có tiến hành sang tên các tài sản thừa kế, bạn có thể ủy quyền cho người thân hoặc người khác bằng văn bản ủy quyền để tiến hành thủ tục sang tên.
+ Đối với nhà, đất (căn hộ 3 tầng)
Bạn cần thực hiện thủ tục tại Văn phòng đăng ký đất đai Quận/Huyện (nơi có đất và nhà) hồ sơ bao gồm:[3]
- Bản sao Biên bản thỏa thuận phân chia di sản;
- Bản gốc Giấy chứng nhận QSDĐ;
- Bản sao CMND của người thừa kế căn nhà.
Bạn có thể tham khảo bài viết “Cha mẹ tặng cho nhà cho con ruột có gia đình”
Thời gian văn phòng đăng ký đất đai Quận/Huyện xử lý 15 ngày.
Việc sang tên căn nhà khi nhận thừa kế sẽ không phải nộp lệ phí trước bạ cũng như thuế thu nhập cá nhân.
+ Đối với xe ô tô[4]
Thực hiện việc sang tên xe tại Công an Quận/Huyện nơi đăng ký xe, hồ sơ bao gồm:
- Bản sao Biên bản thỏa thuận phân chia di sản;
- Bản gốc Giấy đăng ký xe;
- Chứng từ lệ phí trước bạ;
- Bản gốc CMND của người thừa kế dùng để xuất trình.
Cụ thể hơn về trình tự thủ tục, bạn có thể tham khảo bài viết “Thủ tục đăng ký sang tên xe máy” .
Đối với trường hợp này bạn phải nộp thuế thu nhập các nhân 10% giá trị xe ô tô và lệ phí trước bạ 2% giá trị xe khi làm thủ tục sang tên.
Thời gian thực hiện: không quá 10 ngày
+ Đối với sổ tiết kiệm
Thực hiện tại ngân hàng nơi con bạn gửi tiền, hồ sơ bao gồm:
- Bản sao Biên bản thỏa thuận phân chia di sản
- Bản gốc CMND
- Bản gốc Sổ tiết kiệm
Thời gian thực hiện: 2 ngày làm việc
Đối với việc nhận thừa kế là tiền tiết kiệm trong tài khoản ngân hàng thì không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Trung bình thời gian thực tế để thực hiện các thủ tục trên, có thể lên đến 1 tháng hơn.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về hưởng phần tài sản thừa kế theo thủ tục công chứng.
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem, chia sẻ và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Nguyễn Minh Hoàng
Luật sư hướng dẫn: Luật sư Thuận
[1] Điều 655.1.a Bộ luật dân sự 2015.
[2] Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP.
[3] Điều 61 Nghị định 43/2014 NĐ/CP được sửa đổi bổ sung bởi Nghị định 01/2017/NĐ-CP.
[4] Điều 23 Thông tư 15/2014/TT-BCA
