Hướng dẫn Hộ kinh doanh khoán phải chuyển sang kê khai thuế từ 01/01/2026
Ngày 6 tháng 10 năm 2025 Bộ trưởng Bộ Tài chính ban hành Quyết định 3389/QĐ-BTC về phê duyệt Đề án “Chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xoá bỏ thuế khoán”. Thông tin này đang khiến không ít hộ kinh doanh lo lắng vì sợ tăng thủ tục, tăng chi phí và chưa biết bắt đầu từ đâu. Bài viết này sẽ giúp bạn nắm nhanh quy định mới và biết chính xác những việc cần chuẩn bị trong quá trình chuyển đổi.
Theo mô hình quản lý thuế mới áp dụng khi bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh được phân thành 3 nhóm:
Nhóm 1: Doanh thu không quá 500 triệu đồng/năm;
Nhóm 2: Doanh thu trên 500 triệu đến 3 tỷ đồng/năm;
Nhóm 3: Doanh thu trên 3 tỷ đồng/năm.
Việc chuyển từ thuế khoán sang kê khai mang lại nhiều lợi ích rõ rệt cho hộ kinh doanh. Trước hết, cơ chế mới giúp xác định nghĩa vụ thuế minh bạch hơn giảm rủi ro bị ấn định thuế thiếu chính xác như trước đây. Hộ kinh doanh được quyền chủ động theo dõi doanh thu, chi phí và từ đó quản lý hoạt động kinh doanh bài bản hơn. Đồng thời, mô hình kê khai tạo nền tảng thuận lợi cho hộ kinh doanh phát triển quy mô, từng bước tiệm cận phương thức quản trị như doanh nghiệp, gia tăng khả năng tiếp cận tín dụng và mở rộng kinh doanh.
Để quá trình chuyển đổi sang cơ chế kê khai diễn ra thuận lợi, hộ kinh doanh cần nắm rõ những thủ tục và hồ sơ bắt buộc dưới đây:
Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ điều chỉnh
Hộ kinh doanh nộp hồ sơ chuyển đổi tại Cơ quan thuế quản lý trực tiếp để thực hiện thủ tục chuyển đổi phương pháp tính thuế từ phương pháp khoán sang phương pháp kê khai bằng Mẫu 08-MST được ban hành kèm theo Thông tư 86/2024/TT-BTC.
Tải Mẫu 08-MST tại đây: Mẫu 08-MST
Bước 2: Nộp tờ khai điều chỉnh
Thời hạn nộp tờ khai điều chỉnh chậm nhất là ngày thứ 10 kể từ ngày hộ kinh doanh bắt đầu chuyển đổi phương pháp tính thuế.[1]
Hộ kinh doanh nộp tờ khai tới Cơ quan thuế quản lý trực tiếp qua một trong những cách sau:
– Nộp trực tuyến qua Cổng Thuế điện tử hoặc ứng dụng eTax Mobile
– Nộp trực tiếp tại Bộ phận Một cửa của Thuế cơ sở quản lý trực tiếp
– Gửi hồ sơ qua bưu điện đến cơ quan Thuế
Bước 3: Hoàn thành nghĩa vụ thuế khoán cũ
Trước ngày 1/1/2026, hộ kinh doanh cần làm việc với cơ quan thuế để chốt số thuế khoán còn phải nộp và hoàn thành nghĩa vụ thuế đến thời điểm chuyển đổi. Song song đó, chủ hộ phải kiểm kê toàn bộ hàng tồn kho (cả hàng có hóa đơn và không có hóa đơn) để xác định số lượng và giá trị tồn đầu kỳ.
Bước 4: Thực hiện kê khai theo phương pháp mới
Hộ khoán khi chuyển sang phương pháp kê khai sẽ thực hiện điều chỉnh, bổ sung tờ khai thuế khoán theo Mẫu 01/CNKD ban hành kèm theo Thông tư 40/2021/TT-BTC[2]. Trên tờ khai này, hộ kinh doanh chỉ cần tích chọn vào ô “Hộ khoán chuyển đổi phương pháp tính thuế”. Việc tích chọn giúp cơ quan thuế có căn cứ điều chỉnh giảm số thuế khoán đã ấn định cho phần thời gian hộ chuyển sang kê khai.
Tải Mẫu 01/CNKD tại đây: Mẫu 01/CNKD
Về phần sổ sách kế toán: hộ kinh doanh thực hiện theo Thông tư 88/2021/TT-BTC. Hộ có thể dùng phần mềm kế toán dành cho hộ kinh doanh hoặc tự ghi chép trên Excel nếu hiểu nghiệp vụ.
Đối với các tiêu chí khác, hộ kinh doanh cần căn cứ vào Bảng 2 tại Danh mục kèm theo Quyết định 3389/QĐ-BTC quy định về mô hình quản lý thuế đối với hộ, cá nhân kinh doanh để nắm được cá điểm cần lưu ý sau khi thực hiện kê khai theo phương pháp mới.
Sau đây là các tiêu chí về 3 nhóm hộ kinh doanh bạn nên lưu ý:
NHÓM 1: Doanh thu ≤ 500 triệu
| Thuế GTGT | Không phải nộp |
| Thuế TNCN | Không phải nộp |
| Trách nhiệm kê khai doanh thu | 2 lần/năm (đầu/ giữa năm và cuối năm) |
| Hóa đơn | Khuyến khích dùng hóa đơn điện tử có mã |
| Sổ kế toán | Chỉ cần ghi chép đơn giản (được hỗ trợ phần mềm miễn phí) |
| Tài khoản ngân hàng | Không bắt buộc |
NHÓM 2: 500 triệu < Doanh thu ≤ 3 tỷ
(1) Thuế GTGT:
Nộp theo tỷ lệ % trên doanh thu (thuế trực tiếp).
Có thể tự nguyện chuyển sang phương pháp khấu trừ nếu đủ điều kiện
| Thuế GTGT = Doanh thu × Tỷ lệ % (được xác định theo bảng dưới đây) |
| 1 | Phân phối, cung cấp hàng hóa | 1% |
| 2 | Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu | 5% |
| 3 | Cho thuê tài sản | 5% |
| 4 | Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu | 3% |
| 5 | Hoạt động kinh doanh khác | 2% |
(2) Thuế TNCN: Có 2 cách nộp thuế (được quyền lựa chọn):
- Cách 1 (theo thu nhập):
| Thuế TNCN = (Doanh thu – Chi phí hợp lý) × 15% (thuế suất) |
- Cách 2 (theo doanh thu):
| Thuế TNCN = (Doanh thu vượt 500 triệu) × thuế suất %, |
Thuế suất được quy định như sau:
| 1 | Phân phối, cung cấp hàng hóa | 0,5% |
| 2 | Dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu | 2% |
| 3 | Cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, xổ số, đa cấp | 5% |
| 4 | Sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu | 1,5% |
| 5 | Hoạt động cung cấp sản phẩm và dịch vụ nội dung thông tin số về giải trí, trò chơi điện tử, phim số, ảnh số, nhạc số, quảng cáo số | 5% |
| 6 | Hoạt động kinh doanh khác | 1% |
(3) Trách nhiệm kê khai doanh thu: Theo quý (4 lần/năm) + quyết toán năm
(4) Hóa đơn: Bắt buộc dùng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền nếu doanh thu > 1 tỷ và bán hàng trực tiếp cho người tiêu dùng
(5) Sổ kế toán: Sổ sách đơn giản (có phần mềm miễn phí)
(6) Tài khoản ngân hàng: Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh
NHÓM 3: Doanh thu > 3 tỷ
(1) Thuế GTGT:
Bắt buộc nộp theo phương pháp khấu trừ
Thuế GTGT = Thuế đầu ra – Thuế đầu vào được khấu trừ
(2) Thuế TNCN: Bắt buộc nộp thuế theo thu nhập tính thuế, không áp dụng cách tính theo doanh thu
| Thuế TNCN = (Doanh thu – Chi phí hợp lý) × Thuế suất |
Thuế suất được quy định như sau:
- Doanh thu trên 3 tỷ đến 50 tỷ: 17%
- Doanh thu trên 50 tỷ: 20%
(3) Trách nhiệm kê khai doanh thu: Theo tháng nếu doanh thu > 50 tỷ/năm, còn lại kê khai theo quý, và quyết toán năm
(4) Hóa đơn: Bắt buộc dùng hóa đơn điện tử có mã hoặc máy tính tiền
(5) Sổ kế toán: Phải thực hiện theo chế độ kế toán của doanh nghiệp siêu nhỏ/vừa
(6) Tài khoản ngân hàng: Bắt buộc mở tài khoản riêng phục vụ kinh doanh
Lưu ý: Quy định đối với Thuế thu nhập cá nhận được quy định tại Điều 7 Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2026 được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp thứ 10. Quy định này bắt đầu được áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026, tương ứng từ ngày 01/01/2026.[3]
Trên đây là nội dung tư vấn về chuyển đổi mô hình và phương pháp quản lý thuế đối với hộ kinh doanh khi xoá bỏ thuế khoán.
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Nguyễn Huỳnh Bảo Khuyên
Cập nhật bổ sung ngày 15/12/2025
Người hướng dẫn: Nguyễn Linh Chi
Luật sư kiểm duyệt: Luật sư Thuận
[1] Điều 13.3.(b) Thông tư số 40/2021/TT-BTC
[2] Điều 13.4.(b).(b.6) Thông tư số 40/2021/TT-BTC
[3] Điều 30.2 Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân 2026 và Điều 3.6 Luật Quản lý thuế 2019
Views: 36
