Hợp đồng trước hôn nhân là loại hợp đồng được xác lập trước thời kỳ hôn nhân (trước khi hai bên nam nữ tiến hành đăng ký kết hôn) để xác lập các vấn đề pháp lý liên quan như việc phân chia tài sản, quyền nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng cho con như thế nào… Việc hai bên nam, nữ xác lập hợp đồng này nhằm để:
Thứ nhất, để phân định tài sản của các cặp đôi trước khi kết hôn. Vì hiện nay có rất nhiều trường hợp nam nữ sống chung với nhau như vợ, như chồng (sống thử). Họ tạo ra tài sản chung,con chung, đóng góp chung nhưng pháp luật Việt Nam lại không công nhận mối quan hệ này là hôn nhân hợp pháp. Cho nên để bảo vệ quyền lợi của mình thì các bên có thể tiến hành thỏa thuận ký kết hợp đồng trước hôn nhân để xác định rõ tài sản, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên nếu như họ không tiến tới hôn nhân được.
Thứ hai, trước khi kết hôn thì các bên có thể có tài sản riêng của mình nhưng họ lại không muốn tài sản này nhập thành tài sản chung. Để có sự phân định rõ ràng, họ tiến hành ký kết hợp đồng trước hôn nhân để xác định phần tài sản của mỗi người.
Thứ ba, hạn chế các tranh chấp phát sinh giữa hai bên trong trường hợp nhỏ nhặt chẳng hạn như ở phía hai bên nam và nữ đều có cha mẹ của họ thì phận làm con cái việc đóng góp cho cha mẹ hai bên như thế nào, mỗi năm cùng nhau về thăm gia đình mỗi bên sao cho hợp lý để không mất lòng mà cũng không tạo ra sự phân biệt. Hay là vấn đề làm việc nhà sẽ do ai làm, người chồng làm những gì và người vợ làm những gì hay chồng dù có thu nhập cao thì cũng phải để vợ đi làm để hàng ngày tiếp xúc với công việc, đồng nghiệp, cuộc sống bên ngoài chứ không phải chỉ ở nhà nuôi con… Đó là những câu chuyện muôn thuở có thể xảy ra trong một gia đình (bao gồm cả việc sống thử) dù pháp luật không can thiệp nhưng việc thống nhất, thỏa thuận trước giữa hai bên trong hợp đồng trước hôn nhân cũng có thể là giải pháp nhắc nhở nhau lời cam kết tránh xung đột sau này.
Thực tế ở Việt Nam, hợp đồng trước hôn nhân chính là một thỏa thuận xác lập chế độ tài sản của vợ chồng. Pháp luật Việt Nam chỉ công nhận thỏa thuận trước hôn nhân của vợ chồng về vấn đề tài sản còn các vấn đề khác thì không. Như vậy, nếu hợp đồng trước hôn nhân có thỏa thuận về chế độ cấp dưỡng hoặc quyền nuôi con thì phần thỏa thuận này coi như là vô hiệu nếu để Tòa án xác định. Sở dĩ có quy định như vậy là bởi vì nếu cho phép thỏa thuận trước về quyền cấp dưỡng hay quyền nuôi con thì đến khi thực sự xảy ra sự kiện ly hôn, người có nghĩa vụ nuôi con, nghĩa vụ cấp dưỡng lại không thể thực hiện nghĩa vụ này mà bên còn lại cứ chối từ vì đã có thỏa thuận trước đó thì ai sẽ là người nuôi con trong trường hợp này. Cho nên, pháp luật chỉ công nhận thỏa thuận phân chia trước về vấn đề tài sản mà thôi.
Để có thể rõ hơn trong vấn đề thỏa thuận hợp đồng trước hôn nhân, bạn có thể tham khảo bài viết “Ký kết thỏa thuận chế độ tài sản của vợ chồng”.
Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về vấn đề hợp đồng trước hôn nhân giữa hai bên nam, nữ.
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem, chia sẻ và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Trần Thị Duyên
Luật sư hướng dẫn: Luật sư Thuận