Giải quyết tranh chấp lối đi chung theo quy định
“Bán anh em xa, mua láng giềng gần” – câu nói của ông cha ta nhắc nhở về tầm quan trọng của mối quan hệ làng xóm. Đó là tài sản tinh thần vô giá, là điểm tựa quý báu trong cuộc sống. Thế nhưng, thật đáng tiếc khi nhiều mối quan hệ tốt đẹp lại đứng trước nguy cơ rạn nứt chỉ vì những tranh chấp nhỏ nhặt liên quan đến lối đi chung.
Tình huống bà Từ là 1 ví dụ điển hình: Bà Từ và ông Tâm là chủ sử dụng hai thửa đất liền kề. Lối đi duy nhất để vào nhà bà Từ vốn là một phần đất thuộc quyền sử dụng của ông Tâm, đã được gia đình bà Từ sử dụng ổn định, công khai suốt 20 năm. Bất ngờ một ngày, ông Tâm tiến hành xây dựng, rào chắn, thu hẹp lối đi. Bà Từ phản đối và tranh chấp xảy ra.
1. Hiểu đúng về quyền có lối đi qua bất động sản liền kề:
Quyền sử dụng đất của ông Tâm, dù được pháp luật bảo vệ, vẫn phải chịu một giới hạn nhất định để đảm bảo quyền lợi chính đáng và thiết yếu của bất động sản liền kề. Theo đó, pháp luật công nhận quyền yêu cầu một lối đi hợp lý cho chủ sở hữu bất động sản bị vây bọc (bà Từ), đồng thời quy định lối đi này cần được mở ở vị trí thuận tiện và gây ít thiệt hại nhất cho chủ đất (ông Tâm).[1]
Việc ông Tâm tự ý rào chắn, cản trở lối đi chung duy nhất của bà Từ đã sử dụng ổn định là hành vi xâm phạm đến quyền về lối đi qua đã được pháp luật thừa nhận. Hành vi này có thể dẫn đến các chế tài pháp lý, bao gồm việc bị buộc phải khôi phục lại hiện trạng ban đầu và bồi thường thiệt hại.
2. Hướng dẫn giải quyết tranh chấp lối đi chung:
Bước 1: Thu nhập chứng cứ:
Bao gồm giấy tờ pháp lý về đất đai cả hai bên (nếu có) và chứng cứ ghi nhận hiện trạng lối đi (hình ảnh, video có thời gian rõ ràng, ghi lại tình trạng lối đi trước và sau khi bị cản trở, kích thước, vị trí lối đi). Ngoài ra, lời khai của nhân chứng (những người sống lâu năm trong khu vực, trưởng ấp, những người biết rõ về lịch sử, quá trình sử dụng lối đi) cũng rất quan trọng. Bên cạnh đó có thể mời Thừa phát lại đến lập vi bằng ghi nhận hiện trạng lối đi bị xâm phạm.
Bước 2: Hòa giải trực tiếp:
Đây luôn là bước đi được khuyến khích. Hãy chủ động gặp gỡ, trao đổi với bên có hành vi cản trở trình bày rõ ràng quan điểm, cơ sở pháp lý về quyền có lối đi của mình, đồng thời lắng nghe những lý do, bức xúc từ bên còn lại. Nếu cần, có thể nhờ sự hỗ trợ của người có uy tín trong cộng đồng làm trung gian.
Bước 3: Hòa giải tại UBND cấp xã:
Nếu thương lượng trực tiếp không mang lại kết quả, người bị cản trở lối đi có thể gửi đơn yêu cầu UBND cấp xã nơi có đất tiến hành hòa giải. Ủy ban có trách nhiệm tổ chức buổi hòa giải với sự tham gia các bên. Kết quả hòa giải, dù thành hay không thành, sẽ được lập thành biên bản hòa giải và là một cơ sở pháp lý quan trọng để Tòa án xem xét giải quyết nếu vụ việc phải khởi kiện.[2]
Bước 4: Khởi kiện:
Đây là biện pháp cuối cùng khi mọi nỗ lực hòa giải không thành. Người bị cản trở lối đi có quyền nộp đơn khởi kiện tại Tòa án khu vực nơi có bất động sản tranh chấp. Yêu cầu khởi kiện thường là buộc bên kia chấm dứt hành vi cản trở, khôi phục lại lối đi, hoặc yêu cầu Tòa án công nhận quyền về lối đi qua trên phần đất liền kề, xác định rõ vị trí, giới hạn lối đi.
Trên đây là nội dung tư vấn về: “Giải quyết tranh chấp lối đi chung theo quy định”
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Nguyễn Minh Hoàng
Người kiểm duyệt: Nguyễn Linh Chi
[1] Điều 245, Điều 254 Bộ luật Dân sự năm 2015.
[2] Điều 235 Luật Đất đai năm 2024.
DỊCH VỤ TƯ VẤN PHÁP LÝ HỢP ĐỒNG, BẢO HIỂM XÃ HỘI TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG
