Đứng tên vay hộ ngân hàng, khi ân tình trở thành gánh nặng
Đứng tên vay hộ ngân hàng, khi ân tình trở thành gánh nặng
Trong cuộc sống, không ít người vì tin tưởng bạn bè, người thân mà đồng ý “đứng tên vay hộ” tại ngân hàng để giúp họ vượt qua khó khăn tài chính. Ban đầu, mọi việc thường diễn ra suôn sẻ, với những lời hứa chắc chắn về việc trả nợ đúng hạn từ người được nhờ. Nhưng đến kỳ thanh toán, người “bạn thân” bỗng dưng “bặt vô âm tín” hoặc tuyên bố không còn khả năng trả nợ để lại người vay hộ đối mặt với rủi ro pháp lý và áp lực tài chính nặng nề.
Câu chuyện của chị Mai là một ví dụ điển hình. Tin tưởng bạn làm ăn lâu năm là anh Mốt, chị đã đứng tên vay ngân hàng 1 tỷ đồng giúp anh giải quyết khó khăn trước mắt. Anh Mốt cam kết sẽ là người trực tiếp thanh toán nợ gốc và lãi hàng tháng. Tuy nhiên, chỉ sau vài kỳ trả nợ, anh bắt đầu chậm trễ, rồi mất liên lạc hoàn toàn. Chị Mai rơi vào cảnh khốn đốn khi liên tục nhận các thông báo thu hồi nợ và cảnh báo pháp lý từ ngân hàng.
1. Pháp luật quy định như thế nào về trách nhiệm trong tình huống “vay hộ”:
Theo quy định pháp luật, người đứng tên ký hợp đồng tín dụng với ngân hàng chính là bên vay và vì vậy phải chịu trách nhiệm trực tiếp thanh toán toàn bộ khoản nợ gốc, lãi và các chi phí liên quan theo đúng cam kết. Trong trường hợp này, chị Mai là người đứng tên trên hợp đồng nên có nghĩa vụ trả nợ cho ngân hàng kể cả khi chị không phải là người sử dụng khoản vay.
Việc chị Mai và anh Mốt (người thực sự sử dụng khoản tiền) có thỏa thuận riêng rằng anh Mốt là người vay và cam kết trả nợ chỉ là một thỏa thuận dân sự giữa hai người. Thỏa thuận này không có giá trị ràng buộc với ngân hàng, và không làm thay đổi nghĩa vụ pháp lý của chị Mai đối với khoản vay. Ngân hàng có toàn quyền yêu cầu chị Mai thực hiện nghĩa vụ trả nợ, kể cả khi chị chứng minh rằng mình chỉ “vay hộ”. Lý do vay thay cho người khác không được xem là căn cứ để được miễn trừ nghĩa vụ với ngân hàng.
2. Người đứng tên “vay hộ” cần làm gì để bảo vệ quyền lợi khi người nhờ vay lật kèo?
(i) Thu nhập đầy đủ chứng cứ về việc “vay hộ”:
Cần tập hợp các bằng chứng liên quan về việc “vay hộ”: (i) Tin nhắn, email, ghi âm (hợp pháp) thể hiện nội dung nhờ vay, mục đích sử dụng khoản tiền, cam kết trả nợ; (ii) Sao kê tài khoản số tiền đã chuyển cho người nhờ vay; (iii) Lời khai của người làm chứng…
(ii) Thương lượng, yêu cầu họ thực hiện nghĩa vụ và thông báo với ngân hàng:
Người đứng tên cần làm việc trực tiếp, rõ ràng với người nhờ vay. Nên lập văn bản yêu cầu trả nợ cụ thể, có thể đề xuất phương án trả dần nếu người đó thực sự gặp khó khăn nhưng vẫn có thiện chí. Trong trường hợp nếu nhận thấy dấu hiệu người nhờ vay vi phạm cam kết, nên chủ động thông báo với ngân hàng, trình bày hoàn cảnh và thể hiện thiện chí hợp tác. Dù không làm thay đổi nghĩa vụ pháp lý, nhưng việc này có thể giúp ngân hàng cân nhắc các phương án hỗ trợ như giãn nợ hoặc cơ cấu lại khoản vay tùy theo chính sách.
(iii) Khởi kiện người nhờ vay:
Có thể thực hiện trong một vụ án khác hoặc kết hợp luôn trong vụ kiện với ngân hàng (nếu Tòa cho phép phản tố hoặc yêu cầu độc lập). Bản án trước đó ghi nhận nghĩa vụ của người nhờ vay sẽ là lợi thế lớn khi giải quyết tranh chấp.
Tình bạn, tình thân là quý giá, nhưng sự minh bạch và cẩn trọng trong các vấn đề tài chính, pháp lý sẽ giúp bảo vệ chính bạn và duy trì những mối quan hệ tốt đẹp đó một cách bền vững.
Trên đây là nội dung tư vấn về: “Đứng tên vay hộ ngân hàng, khi ân tình trở thành gánh nặng”.
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Nguyễn Minh Hoàng
Người kiểm duyệt: Linh Chi
DỊCH VỤ TƯ VẤN PHÁP LÝ HỢP ĐỒNG, BẢO HIỂM XÃ HỘI TRONG LĨNH VỰC LAO ĐỘNG
