Cách tính lương hưu và mức hưởng BHXH 1 lần
Anh Nguyễn Văn A sinh ngày 25/12/1958 làm bảo vệ cho 1 công ty và tham gia BHXH từ tháng 7/2000 đến 12/2018 anh A đã đủ 60 tuổi đủ tuổi nghỉ hưu nhưng chưa đóng đủ 20 năm BHXH (đã tham gia 18 năm 6 tháng). Hiện anh A đang bị bệnh phổi, không đủ sức tiếp tục đi làm. Anh muốn được hướng dẫn cách tính lương hưu, tư vấn nên nhận BHXH 1 lần hay đóng thêm đủ 20 năm đóng BHXH để hưởng lương hưu ngay từ tháng 1/2019. Anh đã tham gia BHTN từ năm 2009; hoàn cảnh gia đình anh A thuộc dạng khó khăn, có vợ và 2 người con đã có gia đình vừa đủ ăn, ở không dư.
Cách tính lương hưu
Dựa vào thông tin anh A cung cấp thì cách tính lương hưu và mức hưởng BHXH 1 lần cụ thể như sau:
Mức lương đóng BHXH của anh A qua các năm.
| Thời gian đóng BHXH | Mức lương đóng BHXH chưa điều chỉnh (VNĐ) |
| 07/2000 đến 06/2003 | 250.000 |
| 07/2003 đến 09/2006 | 400.000 |
| 10/2006 đến 06/2007 | 765.000 |
| 07/2007 đến 12/2007 | 2.000.000 |
| 01/2008 đến 06/2008 | 2.400.000 |
| 07/2008 đến 04/2010 | 2.800.000 |
| 05/2010 đến 03/2011 | 3.108.000 |
| 04/2011 đến 12/2011 | 3.600.000 |
| 01/2012 đến 08/2014 | 4.000.000 |
| 09/2014 đến 04/2015 | 4.300.000 |
| 05/2015 đến 07/2015 | 4.730.000 |
| 08/2015 đến 12/2016 | 4.950.000 |
| 01/2017 đến 10/2017 | 5.800.000 |
| 11/2017 đến 12/2017 | 6.500.000 |
| 01/2018 đến 07/2018 | 7.000.000 |
| 08/2018 đến 12/2018 | 7.300.000 |
Do đây là mức lương đóng BHXH từ năm 2000 đến năm 2018 tỉ giá tiêu dùng và giá trị đồng tiền đã thay đổi trượt giá hơn. Nên khi tiến hành tính mức lương bình quân để đóng BHXH phải tiến hành điều chỉnh mức lương theo hệ số của bảng sau:
| Năm | Trước 1995 | 1995 | 1996 | 1997 | 1998 | 1999 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006 |
| Mức điều chỉnh | 4,56 | 3,87 | 3,66 | 3,54 | 3,29 | 3,15 | 3,20 | 3,21 | 3,09 | 3,00 | 2,78 | 2,57 | 2,39 |
| Năm | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 | 2016 | 2017 | 2018 | |
| Mức điều chỉnh | 2,21 | 1,79 | 1,68 | 1,54 | 1,30 | 1,19 | 1,11 | 1,07 | 1,06 | 1,04 | 1,00 | 1,00 |
Cách tính như sau:
| Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội sau điều chỉnh của từng năm | = | Bình quân tiền lương đóng BHXH từng năm | X | Mức điều chỉnh tiền lương đã đóng bảo hiểm xã hội của năm tương ứng |
| Dựa trên công thức trên ta sẽ tính được mức lương sau khi điều chỉnh của anh A như sau: | ||||
| Thời gian tham gia BHXH | Tiền lương đóng BHXH đã được điều chỉnh | Số tháng | Tổng tiền lương trong một năm (đồng) |
| 07/2000 đến 12/2000 | 800.000 | 6 | 4.800.000 |
| 01/2001 đến 12/2001 | 802.500 | 12 | 9.630.000 |
| 01/2002 đến 12/2002 | 772.500 | 12 | 9.270.000 |
| 01/2003 đến 12/2003 | 975,000 | 12 | 11,700,000 |
| 01/2004 đến 12/2004 | 1,112,000 | 12 | 13,344,000 |
| 01/2005 đến 12/2005 | 1,028,000 | 12 | 12,336,000 |
| 01/2006 đến 12/2006 | 1,174,088 | 12 | 14,089,050 |
| 01/2007 đến 12/2007 | 3,055,325 | 12 | 36,663,900 |
| 01/2008 đến 12/2008 | 4,654,000 | 12 | 55,848,000 |
| 01/2009 đến 12/2009 | 4.872.000 | 12 | 58.464.000 |
| 01/2010 đến 12/2010 | 4.628.213 | 12 | 55.538.560 |
| 01/2011 đến 12/2011 | 4.520.100 | 12 | 54.241.200 |
| 01/2012 đến 12/2012 | 4.760.000 | 12 | 57.120.000 |
| 01/2013 đến 12/2013 | 4.440.000 | 12 | 53.280.000 |
| 01/2014 đến 12/2014 | 4.387.000 | 12 | 52.644.000 |
| 01/2015 đến 12/2015 | 4.959.033 | 12 | 59.508.400 |
| 01/2016 đến 12/2016 | 5.148.000 | 12 | 61.776.000 |
| 01/2017 đến 12/2017 | 5.891.667 | 12 | 70.700.000 |
| 01/2018 đến 12/2018 | 7.109.091 | 12 | 85.309.091 |
| Thời gian đóng thêm để hưởng lương hưu | Tiền lương đóng BHXH đã được điều chỉnh | Số tháng | Tổng tiền lương trong một năm (đồng) |
| 01/2019 đến 12/2019 | 7.000.000 | 12 | 84.000.000 |
| 01/2020 đến 06/2020 | 7.000.000 | 6 | 42.000.000 |
- Trường hợp 1 nếu anh A nhận BHXH 1 lần:
Mức lương bình quân tính đến tháng 12 năm 2018 là:
(Cộng tất cả các tháng đóng BHXH từ 7/2000 đến 12/2018)/(Tổng số tháng đóng BHXH)=> Lương bình quân đóng BHXH[1].
(776.262.201)/(222) = 3.496.677 VNĐ
Tính mức hưởng BHXH 1 lần như sau[2]:
| Thời gian đóng BHXH Từ 07/2000 đến 12/2013 Mỗi năm được 1,5 tháng lương bình quân | Thời gian đóng BHXH Từ 01/2014 đến 12/2018 Cộng 6 tháng lẻ trước ngày 1 tháng 1 2014 Mỗi năm được 2 tháng lương bình quân | Tổng cộng lãnh tiền đóng BHXH một lần |
| 13 năm x 3.496.677 đồng x 1,5 = 68.185.202 đồng | 6 năm x 3.496.677 x 2 = 41.960.124 đồng | 110.145.326 đồng |
Tính trợ cấp thôi việc cho anh A dựa trên thời gian anh chưa tham gia BHTN từ 7/2000 đến 12/2008:
| Tính trợ cấp thôi việc từ 07/2000 đến 12/2008 | Lương bình quân tính trợ cấp thôi việc 07/2018 đến 12/2018 | Thành tiền trợ cấp thôi việc |
| 9 năm, mỗi năm được 0,5 tháng tiền lương bình quân | 7.250.000 đồng | (9 x 7,250,000 x 0,5)= 32.625.000 đồng |
Tổng tiền lãnh được:
110.145.326 đồng (BHXH) + 32.625.000 đồng (trợ cấp thôi việc) = 142.770.326 đồng
- Trường hợp đóng tiếp 1 năm 6 tháng để đủ điều kiện hưởng lương hưu:
Mức tiền phải đóng 1 lần cho 18 tháng còn lại là: 27.702.270 đồng[3].
Mức lương bình quân tính đến tháng 6 năm 2020 là:
(Cộng tất cả các tháng đóng BHXH từ 7/2000 đến 06/2020)/(Tổng số tháng đóng BHXH)=> Lương bình quân đóng BHXH.
(929.964.471)/(240) = 3.874.852 đồng
Cách tính lương hưu cụ thể như sau: Anh A nghỉ hưu năm 2018 và đóng đủ 20 năm BHXH nên mức hưởng BHXH của anh được tính như sau: đủ 15 năm được 45% và mỗi năm thêm được 2% từ đó suy ra anh A được hưởng 53% mức lương bình quân đóng BHXH.
Mức hưởng lương hưu: 53% x 3.874.852 = 2.053.672 đồng
- Tư vấn cho anh A nên chọn phương án nào:
Theo hoàn cảnh gia đình của anh A thì nếu lãnh BHXH một lần thì có thể trong vòng 1 năm gia đình anh sẽ sử dụng hết số tiền này. Lấy ví dụ con trai anh sẽ hỏi mượn vốn làm ăn, anh có tiền sẽ mua sắm đồ đạt cho gia đình hoặc chẳng may bệnh tình anh trở nặng thì số tiền này sẽ sử dụng để chạy chữa cho anh. Vậy là sau chưa đầy 1 năm anh sẽ không còn bất kỳ nguồn thu nhập nào nữa.
Nên Luật Nghiệp Thành khuyên anh nên đóng tiếp để nhận lương hưu. Vì sau này hàng tháng anh vẫn có hơn 2 triệu để sử dụng cho cuộc sống hằng ngày đến cuối đời không phải trông chờ vào sự giúp đỡ của ai. Hai triệu không phải là nhiều nhưng đối với người già tâm lý tiền của mình thì có thể chủ động chi tiêu cho bản thân, gia đình mà không phải trong mong vào các con khi các con cũng chỉ lo được cho gia đình của con. Ngoài ra Anh còn có BHYT theo chế độ hưu trí để lo cho bệnh tình của mình sau này. Chưa kể mức hưởng lương hưu mỗi năm Chính phủ cam kết sẽ tăng 7% từ nay đến năm 2020 theo Phát biểu của phó thủ tướng tại cuộc tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIV nên phần nào đảm bảo cuộc sống của anh khi càng về già.
Trên đây là chia sẻ của Luật Nghiệp Thành về một tình huống thực tế liên quan đến cách tính lương hưu và phương án lựa chọn khi đến tuổi nghỉ hưu của người lao động sao cho phù hợp với hoàn cảnh của mỗi gia đình.
Bạn có thể xem thêm các bài viết liên quan đến BHXH tại đây.
Nếu các bạn thấy bài viết hữu ích thì Bạn cùng chúng tôi lan tỏa tri thức cho Cộng đồng bằng cách nhấn “Chia sẻ” bài viết này.
Luật Nghiệp Thành cảm ơn các bạn đã xem, chia sẻ và mong nhận được phản hồi, góp ý bổ sung.
Biên tập: Nguyễn Minh Cơ
Luật sư hướng dẫn: Luật sư Thuận.
[1] Điều 9.2 Nghị định 115/2015/NĐ-CP
[2] Điều 1.2 Nghị quyết 93/2015/QH13
[3] Điều 9 Thông tư 01/2016 BLĐTBXH
